Eksperci z Polskiego Alarmu Hałasowego ostrzegają: – Hałas szkodzi zdrowiu, dlatego konieczna jest zmiana norm. W apelu do Donalda Tuska wzywają do przywrócenia surowszych norm dotyczących dopuszczalnego hałasu komunikacyjnego oraz podjęcia zdecydowanych działań w walce ze smogiem akustycznym.
W Międzynarodowego Dnia Świadomości Zagrożenia Hałasem koalicja organizacji pozarządowych, inicjatyw oddolnych i przedstawicieli środowiska akademickiego wystosowała list otwarty do premiera. Koalicja Polski Alarm Hałasowy apeluje w nim o:
- przywrócenie norm dopuszczalnego hałasu komunikacyjnego sprzed 2012 roku,
- przeprowadzenie szerokiej kampanii edukacyjnej dotyczącej smogu akustycznego,
- realizację ogólnopolskich badań nad wpływem zanieczyszczenia hałasem na zdrowie publiczne,
- podjęcie stałej współpracy ze środowiskiem organizacji społecznych i akademickim w celu wypracowania rozwiązań redukujących zanieczyszczenie hałasem.
W rozmowie z Odpowiedzialnym Inwestorem, Beata Borowiec z inicjatywy Ekowyborca dostrzega wyraźną zmianę w postrzeganiu ludzkiego dobrostanu. – Z jednej strony, bombardowani jesteśmy informacjami o wzroście PKB, co teoretycznie powinno sygnalizować poprawę jakości życia. Z drugiej strony, zwykli obywatele muszą wydawać coraz więcej pieniędzy, aby zminimalizować negatywne skutki tego postępu. Dobrym przykładem są Polacy, którzy muszą inwestować w filtry powietrza i korzystać z prywatnych usług audiologicznych, aby zapewnić sobie spokój i zdrowie – wyjaśnia Borowiec.
– Zastanawia zatem, dlaczego rozwój, który powinien przynosić korzyści, jednocześnie zmusza nas – zwykłych ludzi – do ponoszenia dodatkowych kosztów na ochronę przed jego szkodliwymi efektami. Jeszcze bardziej niepokojąca jest sytuacja zwierząt, które nie mają możliwości zakupu środków ochronnych. One po prostu cierpią, będąc biernymi ofiarami naszego rozwoju – podkreśla Beata Borowiec.
W apelu do premiera koalicja ekspertów przedstawia także wnioski z dwóch raportów „Decybele Przyszłości” dotyczące podejścia radnych, prezydentów i wiceprezydentów miast wojewódzkich w Polsce do problemu hałasu z własnej perspektywy.
– Smog akustyczny to cichy zabójca, który każdego dnia niszczy zdrowie milionów Polek i Polaków, szczególnie najmłodszych. Badania wyraźnie pokazują, że dzieci narażone na długotrwały hałas mają problemy z koncentracją, nauką i rozwojem emocjonalnym – jak więc możemy mówić o potrzebie poprawy demografii, gdy nie zapewniamy podstawowych warunków do zdrowego rozwoju? – pyta Alan Grinde z Instytutu Ekologii Akustycznej.
Hałas zabija 12 tys. osób rocznie
Sygnatariusze listu podkreślają, że smog akustyczny jest drugim największym po zanieczyszczeniu powietrza zagrożeniem środowiskowym dla zdrowia publicznego. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) hałas powoduje rocznie około 12 tysięcy przypadków przedwczesnej śmierci w Unii Europejskiej. Narażonych na nadmierny hałas jest prawie 32 miliony dorosłych Europejczyków, a ponad 13 milionów cierpi na zaburzenia snu.
„Od 2012 roku w Polsce obowiązują złagodzone normy dopuszczalnego poziomu hałasu komunikacyjnego, które nie chronią odpowiednio mieszkańców, szczególnie w dużych aglomeracjach. Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają, że długotrwała ekspozycja na hałas przekraczający 55 dB może prowadzić do trwałych deficytów poznawczych i emocjonalnych, szczególnie u dzieci” – czytamy w liście.
Z kolei eksperci ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA zwracają uwagę, że znaczna część hałasu pochodzi z transportu:
– Potrzebujemy więcej cichych, elektrycznych pojazdów — zasilanych czystą, odnawialną energią. Tylko wtedy transport będzie nie tylko wygodniejszy, ale i zdrowszy dla nas wszystkich.
Organizacje zwracają również uwagę na ekonomiczne skutki smogu akustycznego. Koszty leczenia chorób związanych z hałasem, w tym nadciśnienia i chorób wieńcowych, szacowane są na dziesiątki miliardów dolarów rocznie w USA.
– W polskich miastach większość ludzi mieszka w okolicy, gdzie hałas uliczny szkodzi zdrowiu. Przykładowo w Warszawie aż 65% mieszkańców narażona jest nadmierny hałas uliczny, w Poznaniu to niemal 50%, a w Gdańsku prawie 60% mieszkańców boryka się z problemem hałasu – wyjaśnia Nina Józefina Bąk z Clean Cities Polska.
– Na hałas uliczny w okolicach szkół szczególnie narażone są dzieci. Potrzebujemy przywrócenia norm sprzed 2012 oraz stworzenia krajowych regulacji ułatwiających wprowadzanie szkolnych ulic. Te działania pozwolą efektywnie chronić dorosłych i dzieci przed szkodliwym hałasem tworząc zdrowsze warunki do ich prawidłowego rozwoju.
Najbardziej narażone są dzieci
Jak dodaje Magdalena Zając, przedstawicielka Rodziców dla Klimatu, polskie dzieci spotykają się z hałasem praktycznie w każdym miejscu, w którym przebywają – w drodze do szkoły, przy których najczęściej przebiegają duże ulice, w szkole, zarówno podczas lekcji (zwłaszcza na lekcjach wychowania fizycznego), jak i w czasie przerw.
– Badania mówią, że w czasie przerw szkolnych natężenie hałasu sięga od 90 do 110 db. Dla porównania – 130 db jest granicą bólu. Nasuwa mi się pytanie – jak dzieci mają przetrwać, uczyć się, skupić i być zdrowe w takich warunkach? Każdemu rodzicowi zależy, aby dziecko osiągało dobre wyniki w nauce. Jednak, w hałasie dzieci stają się nerwowe a nawet agresywne. Hałas powoduje długotrwały stres – podkreśla aktywistka.
Dodatkowym aspektem jest wpływ hałasu na bioróżnorodność i równowagę ekosystemów.
Czytaj także: 86% radnych oraz prezydentów dużych miast nie chce rozmawiać o hałasie
Wśród organizacji, które podpisały list otwarty znalazły się: Ekowyborca, Instytut Ekologii Akustycznej, Rodzice dla Klimatu, Clean Cities Campaign, Podaruj Ciszę, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Włos W imieniu Przyrody Ślęży, Fundacja Noga w Łapę, Fundacja Nexus, Fundacja Otwarty Plan, Fundacja Mind & Gravity, Polski Klub Ekologiczny Okręg Pomorski, Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste, Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, Stowarzyszenie Tarnowska Rospuda, Fundacja Nowa Obecność, Ratujmy Las Mokrzański, Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach, Fundacja Niezależny Instytut Edukacji Emocjonalnej, Protest Porszewice, Foodsharing. Warszawa, Podróże z Pazurem, Fundacja Aktywizmu Klimatycznego, Miasto Jest Nasze, Ośrodek Działań Ekologicznych “Źródła”, Stowarzyszenie Dopamina Lab, Stowarzyszenie Carpatica, Fundacja Rodzic w mieście, Akcja Demokracja, Koalicja Klimatyczna.