Zakończył się Karnawał w Rio, wydarzenie, które dla wielu stanowi o wizerunku Brazylii. Jednak to kolorowe, roztańczone oblicze traci dziś swój blask a przybiera mroczny odcień.
Od stycznia 2019 roku urząd prezydenta Brazylii, kraju, w którym mieści się ok. 60% Puszczy Amazońskiej, sprawuje Jair Bolsonaro, który w kampanii wyborczej zapowiadał dalszą wycinkę, wsparcie dla rolnictwa i górnictwa kosztem ochrony przyrody, czy przeprowadzenie drogi przez środek Amazonii. Już po objęciu urzędu Bolsonaro podjął szereg inicjatyw mających odebrać prawa rdzennej ludności Amazonii i społecznościom afro-brazylijskim (mieszkańcom tzw. quilombos) i ograniczyć przepisy chroniące środowisko.
Wszyscy w pewnym stopniu jesteśmy odpowiedzialni za sytuację w Brazylii – puszcza wycinana jest m.in. pod plantacje soi na paszę, palmy olejowej, pastwiska dla bydła. Wołowina, drewno i olej palmowy z Brazylii trafia również do Europy. Możemy zredukować swój wkład w dewastację Puszczy unikając konsumpcji tych produktów.
Organizatorzy złożyli w ambasadzie Brazylii list protestacyjny, w którym domagają się respektowania praw człowieka oraz wstrzymania eksploatacji pozostałości najcenniejszych lasów deszczowych.
Prezydent Duda szczyci się dobrymi relacjami z prezydentem Bolsonaro i zaprosił go do naszego kraju. Organizatorzy akcji sprzeciwiają się wizycie Bolsonaro, zapowiadają protesty i uważają, że powinien być traktowany jako persona non grata w Polsce do czasu zmiany jego podejścia do lasów deszczowych.
Organizacje wezwały również instytucje UE min. do sankcji politycznych i gospodarczych wobec Brazylii, ograniczenia bądź wstrzymania importu produktów z tego kraju. UE wydaje się traktować temat poważnie, gdyż ostatnio prowadziła konsultacje społeczne dotyczące polityki Unii wobec eksploatacji lasów na świecie.
Na czele pochodu, który przejdzie z Ronda Waszyngtona pod ambasadę Brazylii, staną środowiska brazylijskie związane ze Grupo de Capoeira Angola Zimba Warszawa (od 2012 r jako osoba prawna: Stowarzyszenie Zimba), jedna z grup (nucleo) tworzących światową grupę capoeira angola Zimba do Rio z Salvadoru, Brazylia Bahia. Grupa warszawska powstała w 2008 r. zajmuje się tradycyjną odmianą capoeira – capoeira angola, w której obok umiejętności fizycznych niezwykle ważne są aspekty społeczne i kulturowe wywodzące się z afro-brazylijskiej tradycji. Na tę synkretyczną całość powstałą dzięki połączeniu zjawisk z wielu kultur: afrykańskich, portugalskich i rdzennych indiańskich składa się taniec, walka, teatr, muzyka i śpiew na żywo. Oprawę Karnawału zapewni też Lucky People Center – teatr ognia. Już pod mostem przy ambasadzie Brazylii na ul. Bajońskiej odbędzie się elektro–fiesta poprowadzona przez grupę MESTIÇO, organizatorów demonstracji w październiku przed drugą turą brazylijskich wyborów prezydenckich.
Z ostatnich raportów i publikacji naukowych na temat Puszczy Amazońskiej wyłania się bardzo ponury obraz obecnej sytuacji i przyszłości tego regionu oraz konsekwencji dla globu. Brazylia zajmuje niechlubne, pierwsze miejsce w wylesianiu lasów tropikalnych – w latach 1982-2016 ubyło 385,000 km2 Puszczy. Naukowcy ostrzegają, że przy wylesieniu około 20-25% Amazonii może nastąpić punkt zwrotny dla cyklu hydrologicznego wywołany wylesianiem. W centralnej, południowej i wschodniej Amazonii znacznie zmniejszą się opady, wydłuży pora sucha, miejsce Puszczy zastąpi sawanna. Do atmosfery zostaną uwolnione ogromne ilości gazów cieplarnianych – mówi Adam Bohdan z Fundacji Dzika Polska.
Dr Miłosława Stępień (Partia Zieloni) komentuje:
W tym trudnym momencie historii świata, kiedy stoimy przed wielkim wyzwaniem ochrony klimatu, musimy ratować „płuca ziemi”. Musimy walczyć o każdą puszczę, szczególnie taką, jak lasy deszczowe w Brazylii, a w Europie znaleźć sposoby na udzielenie wsparcia finansowego i politycznego dla wszelkich projektów, które umożliwią ludzkości zachowanie naturalnych lasów świata, jak ONZowski program REDD.
Jeszcze przed dojściem Bolsonaro do władzy rdzenni mieszkańcy – najwięksi obrońcy przyrody – byli obiektem przemocy, a już pierwszego dnia po objęciu urzędu prezydent uchwalił dekrety pozwalające naruszać terytorium rezerwatów rdzennej ludności i zwiększył kontrolę państwa nad organizacjami pozarządowymi. Jak mówił jeszcze przed wyborami: „Nie ma tubylczego terytorium, na którym nie ma minerałów. Złoto, cyna i magnez znajdują się na tych ziemiach, zwłaszcza w Amazonii, najbogatszym obszarze świata. Nie zamierzam wchodzić w te bzdury obrony ziemi dla Indian.”
Jak mówi antropolożka praw człowieka ludności tubylczych Amazonii dr Magdalena Krysińska-Kałużna:
Terytorium, na którym żyje, nie kontaktując się ze społeczeństwem, 255 grup indiańskich, chroniło prawo brazylijskie i agencja rządowa FUNAI. Teraz, gdy agencja przekazana została pod kontrolę Ministerstwa ds. Kobiet, Rodziny i Praw Człowieka, jej możliwości działania zostaną znacznie zredukowane. Na czele ministerstwa stanęła Damares Alves, protestancka pastorka, od lat zaangażowana w ewangelizowanie brazylijskich Indian. Zmiany dotyczą również Ministerstwa Środowiska, które co prawda ocaleje, ale jego rola i kompetencje także zostaną mocno ograniczone. Nowy minister, Ricardo Salles, rekomendowany na swoje stanowisko przez lobby rolne i przemysłowe, uważa m.in., że globalne ocieplenie jest sprawą drugorzędną.
Warszawski Karnawał dla Amazonii zgromadził wiele organizacji i partnerów, wśród nich znaleźli się: AfryKamera, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Fundacja Dzika Polska, Fundacja Strefa Zieleni, Lucky People Center, MESTIÇO, Obóz dla Puszczy, Partia Zieloni, Siostry Rzeki, Stołeczne Towarzystwo Ochrony Ptaków, Stowarzyszenie Ekologiczno – Kulturalne „Wspólna Ziemia”, Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Stowarzyszenie Ostra Zieleń, Stowarzyszenie Zimba, Strajk dla Ziemi, Zielone Wiadomości, Fundacja Zielone Światło.