Unijne pieniądze trafią do właścicieli gospodarstw domowych. Komisja Europejska przyjęła unijną strategię pod nazwą „fala renowacji”. Dzięki termomodernizacjom, które zakłada, wzrośnie efektywność energetyczna i będzie możliwe zniwelowanie emisji gazów cieplarnianych o ponad 60% w stosunku do 2015 r. Ma to umożliwić realizację ambitnych celów klimatycznych do 2030 r. oraz przybliżyć nas do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. zakładanej przez Europejski Zielony Ład.
Wprowadzona przez Komisję Europejską strategia zakłada wielkoskalową modernizację wszelkich nieruchomości takich jak domy jedno- oraz wielorodzinne, biurowce, szkoły, szpitale i zakłady przemysłowe. Nowa strategia przyjęta w Unii Europejskiej ma przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększyć efektywność energetyczną, a także zagwarantować właścicielom i użytkownikom budynków odczuwalne oszczędności. Specjaliści twierdzą, że „fala renowacji” pomoże odbudować gospodarkę podupadłą wskutek pandemii SARS-CoV-2.
Cel – dekarbonizacja
Unijne wsparcie będzie koncentrowało się na odchodzeniu od węgla w ogrzewaniu systemowym oraz indywidualnym. Renowacjom zostaną poddane m.in. budynki użytkowane publicznie. KE zapowiada walkę z ubóstwem energetycznym. Aby była ona efektywna, należy wdrożyć działania zabezpieczające konsumentów przed przepłacaniem i wykorzystać środki pochodzące z opłat za uprawnienia do emisji CO2. Analizy Forum Energii wskazują następujący zakres wspieranych działań: integracja Odnawialnych Źródeł Energii w budynkach (panele słoneczne + pompy ciepła), modernizacja źródła ciepła i chłodu, zarządzanie energią w budynku (ICT – technologie informacyjno-komunikacyjne), magazynowanie energii oraz ładowanie pojazdów elektrycznych.
Łączenie sektorów
Do osiągnięcia unijnych celów konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej modernizacji energetycznej na terenie UE. Sektory energii, takie jak ciepłownictwo, ogrzewnictwo i chłodnictwo mają ściśle współpracować z elektryfikacją transportu oraz między sobą. Strategia ich integracji została przyjęta w lipcu. OZE odegrają znaczną rolę w elektryfikacji. Kładziony jest nacisk na stały wzrost ich udziału w miksie energetycznym – za 10 lat ma być podwojony i osiągnąć około 60%, a w 2050 r. docelowo 84%.
Dziś rusza akcja @gazeta_wyborcza
i @POBEpl o zielonej transformacji 🇵🇱🏘
W otwierającym tekście red. @WantuchDominika
przypominam, że 🇪🇺 fala renowacji budynków to nie tylko szansa na ograniczenie emisji #CO2 ale też szansa na rozwiązanie problemu #smog https://t.co/Wg9R3l0NKA— Andrzej Guła (@AndrzejGu) November 20, 2020
Nadciąga era pomp ciepła
Jedna trzecia emisji dwutlenku węgla na terenie UE pochodzi z budynków. Konieczne jest zwiększenie ich efektywności energetycznej. Jak wskazują niemieccy badacze z Instytutu Energii Słonecznej Fraunhofer, sprężające pompy ciepła (SPF) w budynkach jednorodzinnych osiągają wysoką efektywność energetyczną. Generowana przez nie energia zapewnia 67-79% udziału przekazywanego ciepła, w zależności od konkretnego rodzaju.
Kto za to zapłaci?
Polska dostanie z UE środki w formie grantów w sięgające 90 mld euro, a także w formie pożyczek i gwarancji udzielonych m.in. przez Instrument Odbudowy i Odporności (IOiO) w wysokości 34,2 mld euro, InvestEU oraz kredyty publiczne od EIB. Dwa ostatnie źródła nie określiły indywidualnych kwot dla poszczególnych państw. Granty zostaną sfinansowane przez IOiO, w ramach Polityki Spójności przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności i ReactEU, a także przez Fundusz Sprawiedliwej Transformacji oraz Fundusz Modernizacyjny ETS. Polska jest największym beneficjentem środków z Polityki Spójności.
Niezbędne działania i inwestycje
Polska od lat boryka się z problemem zanieczyszczonego powietrza i, mimo programów takich jak „Czyste powietrze” czy „Mój prąd”, ma ogromne zapóźnienia w walce ze smogiem oraz postępującymi zmianami klimatu. Konieczne jest ciągłe wdrażanie narzędzi pozwalających redukować szkodliwą emisję i rozwijać sektor OZE. Należy przygotować strategie regionalne, a także długoterminową strategię krajową i zaktualizować Krajowy Plan ds. Energii i Klimatu z uwzględnieniem termomodernizacji budynków. Niezbędne jest zaprzestanie wspierania paliw kopalnych na rzecz dofinansowywania prosumentów OZE oraz producentów nowoczesnych technologii nisko- i zeroemisyjnych. Zdaniem ekspertów, również kształcenie kadry pracowniczej i wzbogacanie jej wiedzy na temat „czystej energii” oraz finansowanie badań nad poprawą efektywności energetycznej budynków są bezwzględnie potrzebne.
Autorka: Klaudia Urban